พยาบาลดูแลผู้สูงอายุ กับบทบาทให้การดูแลผู้สูงอายุ
ในครอบครัวที่มีผู้สูงอายุอยู่อาศัยด้วยนั้น นับว่าโชคดีอย่างยิ่งที่ยังมีผู้สูงอายุอยู่เป็นเสาหลักของจิตใจและให้ความอบอุ่นแก่ลูกหลาน และยิ่งผู้สูงอายุที่อยู่กับเรานั้นท่านมีสุขภาพพลานามัยแข็งแรง สุขภาพจิตดียิ่งถือเป็นโชคดียิ่งขึ้นไปอีก เนื่องจากทราบกันดีอยู่แล้วว่า ร่างกายของคนเราเมื่อสูงวัยมีอายุมากขึ้นโรคภัยไข้เจ็บมักจะเข้ามาเยี่ยมเยือนจึงมีการเจ็บป่วยและต้องให้การรักษาพยาบาลผู้สูงอายุตามอาการเจ็บป่วยไข้ต่อไป โดยนำผู้สูงอายุไปรักษาพยาบาลที่โรงพยาบาลทั่วไป หรือ สถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ โรงพยาบาล ดูแล ผู้สูงอายุ ที่มีผู้ชำนาญโดยเฉพาะ
การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ที่บ้าน
ในอีกทางหนึ่งหากผู้สูงอายุไม่มีอาการเจ็บป่วยแต่มีอายุมากแล้ว การเคลื่อนไหวและสังขารร่างกายของผู้อายุย่อมไม่แข็งแรงสมบูรณ์เหมือนในอดีตก่อน ลูกหลานจึงต้องให้การดูแลผู้สูงอายุตามศักยภาพและโอกาสอำนวยทั้งการดูแลผู้สูงอายุที่บ้านโดยสมาชิกภายในครอบครัวเอง การจ้างพยาบาลดูแลผู้สูงอายุมาช่วยดูแลผู้สูงอายุ ที่บ้าน หรือหาคนดูแลผู้สูงอายุที่มีความรู้ในการดูแลช่วยเหลือผู้สูงอายุ ซึ่งอาจไม่ใช่พยาบาลดูแลผู้สูงอายุ หรือผู้ช่วยพยาบาลดูแลผู้สูงอายุโดยตรง แต่คนดูแลผู้สูงอายุนี้ควรได้รับการฝึกอบรมหรือมีความรู้ในการช่วยเหลือดูแลผู้สูงอายุ
การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุโดยสถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ หรือศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ
ในบางครอบครัวอาจดูแลผู้สูงอายุด้วยการส่งไปยังสถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่มีเจ้าหน้าที่พยาบาล ผู้ช่วยพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ หรือมีผู้ชำนาญที่ได้รับการอบรมในการให้ความช่วยเหลือดูแลผู้สูงอายุ ซึ่งสถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุนี้จะมีมาตรฐานในการดูแลให้ความช่วยเหลือผู้สูงอายุ ทั้งในด้านสุขภาพร่างกาย สุขภาพจิตใจ สุขอามัย การทำกายภาพบำบัดโดยนักเทคนิคการแพทย์ รวมถึงการรักษาพยาบาลผู้สูงอายุเมื่อเจ็บป่วย เป็นต้น โดยสถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่มีศักยภาพจะมีแพทย์ประจำการหรือมีแพทย์ที่ทำสัญญาในการให้ความช่วยเหลือตรวจรักษาผู้ป่วยผู้สูงอายุเมื่อเข้ามาพักอาศัย หรือเข้ารับการรักษาที่สถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุโดยตรง ซึ่งการใช้แนวทางนี้จำต้องมีหลักในการเลือกศูนย์ดูแลผู้สูงอายุเพื่อให้มั่นใจได้ว่าสถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ หรือศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่เลือกนั้นดีมีคุณภาพ
คุณสมบัติและจริยธรรมที่ดีในการพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ
จะเห็นได้ว่าการดูแลผู้สูงอายุทั้งการดูแลที่บ้านโดยสมาชิกภายในครอบครัว การหาคนดูแลผู้สูงอายุการจ้างพยาบาลดูแลผู้สูงอายุมาช่วยดูแลที่บ้าน หรือในส่วนการดูแลโดยสถานพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ซึ่งจะมีเจ้าหน้าที่ของสถานพยาบาล ซึ่งอาจเป็นพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ผู้ช่วยพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ที่เรียนจบและมีคุณวุฒิการศึกษารับรอง หรือคนดูแลผู้สูงอายุที่ได้รับการอบรมมาโดยเฉพาะ บุคคลที่มีหน้าที่บทบาทในการช่วยเหลือดูแลผู้สูงอายุนี้จำเป็นต้องมีคุณสมบัติและจริยธรรมที่ดีในการให้ความผู้ช่วยเหลือผู้อื่น ช่วยเหลือผู้สูงอายุ เนื่องจากเป็นงานสำคัญ ละเอียดอ่อนและต้องใช้ความอดทนเป็นพิเศษรวมถึงต้องคำนึงถึงสภาพร่างกายและจิตใจของผู้สูงอายุด้วย
“จริยธรรมในการดูแล” คือ สิ่งที่ผู้ดูแลผู้สูงอายุพึงมี ซึ่งในการดูแลผู้สูงอายุนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะต้องนำมาใช้ในการดูแลผู้สูงอายุที่ปกติ หรือผู้ป่วยผู้สูงอายุที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ หากคนดูแลผู้สูงอายุ พยาบาลดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุไม่มีจริยธรรมในการดูแลก็ย่อมส่งผลที่ไม่ดีต่อผู้สูงอายุ ซึ่งโดยทั่วไปจริยธรรมในแต่ละบุคคลนั้น ประกอบด้วย ด้านความซื่อสัตย์ ด้านความรู้ความเข้าใจในเหตุผลของความถูกต้องดีงาม ด้านทัศนคติ และด้านพฤติกรรม สำหรับผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ต้องให้การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุนั้น พึงต้องมีจริยธรรมที่มีรายละเอียดจำเพาะเพิ่มเติมจากบุคคลทั่วไป เนื่องจากมีความเป็นพิเศษในการให้ความช่วยเหลือและให้การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ
จริยธรรมของผู้ดูแลผู้สูงอายุ ผู้ที่มีบทบาทให้การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุที่พึงมี
การพยาบาบาลดูแลผู้สูงอายุ ควรมีองค์ประกอบจริยธรรมในการดูแล ดังนี้
- การรักษาสิทธิ ผู้ป่วยผู้สูงอายุ คือ การทำหน้าที่ปกป้องและพิทักษ์คุณค่าของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ไม่ให้ใครมาละเมิดสิทธิและความเป็นส่วนตัวของผู้ป่วยผู้สูงอายุ
- ความซื่อสัตย์ คือ การปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้องตามศีลธรรม กฎหมาย จริยธรรม โดยใช้ความรู้ความสามารถในการดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุ มีการส่งต่อและให้ข้อมูลการการพยาบาลดูแลผู้สูงอายุเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องในการดูแลรักษา
- ความอาทร คือ การดูแลเอาใจใส่ต่อผู้ป่วยผู้สูงอายุอย่างห่วงใย อบอุ่น เมตตากรุณาช่วยเหลือเกื้อกูล โดยการสังเกตดูแลอย่างใกล้ชิด และให้การตอบสนองต่อความต้องการด้านการรักษาพยาบาลของผู้ป่วยผู้สูงอายุ
- การช่วยเหลือโดยไม่หวังรับสิ่งตอบแทน คือ มีความทุ่มเทในการพยาบาลดูแลผู้สูงอายุ ทั้งในภาวะปกติหรือในยามฉุกเฉินที่ผู้ป่วยผู้สูงอายุต้องการความช่วยเหลือ โดยไม่หวังรับสิ่งตอบแทนใดๆ
- ความเสียสละ คือ การให้บริการแก่ผู้ผู้ป่วยผู้สูงอายุด้วยความเต็มใจ มีความเมตตาและปรารถนาดีต่อผู้ป่วยผู้สูงอายุ โดยยอมสละและอดทนในสิ่งที่คนทั่วไปอาจไม่กล้าทำกล้าปฏิบัติ เช่น การช่วยเหลือทำความสะอาดผู้ป่วยผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ การทำความแผลและรักษาให้การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุที่ป่วยเรื้อรัง
- ไม่เลือกปฏิบัติ คือ ให้การพยาบาลดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุบนมาตรฐานเดียวกัน โดยไม่แบ่งแยกความแตกต่างทางการศึกษา เพศ วัย ฐานะ หรือวัฒนธรรม แต่จะเน้นปัญหาและความต้องการของผู้ผู้ป่วยผู้สูงอายุเป็นสำคัญ
- มีระเบียบวินัย คือ การรักษาและปฏิบัติตามระเบียบวินัย ทั้งในเรื่อง เวลา ความสะอาด ความเป็นระเบียบ และการแต่งกาย ซึ่งแสดงถึงความพร้อมจะให้การช่วยเหลือดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุได้ทันที
- ความรับผิดชอบ คือ มีมุ่งมั่น ตั้งใจและผูกพันกับการทำงาน การให้บริการ พยายามปฏิบัติงานให้บรรลุความสำเร็จในการดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุ ยอมรับในสิ่งที่ตนเองปฏิบัติและปรับปรุงแก้ไขในสิ่งที่ได้รับการแนะนำ
- มีใจให้บริการที่ดี คือ มีการปฏิบัติให้บริการที่ดี มีใจบริการ ให้ข้อมูล ให้คำปรึกษาแนะนำ และประสานงานกับผู้อื่นเพื่อให้ผู้ป่วยผู้สูงอายุได้รับความสะดวกสบาย
- การรักษาความลับ คือ การเก็บรักษาข้อมูลการดูแลรักษาซึ่งถือเป็นข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ป่วยผู้สูงอายุ ไม่เปิดเผยโดยไม่ได้รับอนุญาต แม้อาจมีการสอบถามข้อมูลการดูแลรักษาจากเพื่อนบ้านหรือคนรู้จักผู้ป่วยผู้สูงอายุ
ผู้ที่มีบทบาทเป็นคนให้การพยาบาลดูแลผู้สูงอายุที่มีจริยธรรมตามข้างต้น หากสามารถนำไปปฏิบัติและจนเกิดความต่อเนื่องแล้ว ย่อมส่งผลดีต่อตัวผู้ดูแลผู้สูงอายุเอง เนื่องจากจริยธรรมที่มีนั้นสามารถนำไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันในด้านอื่นๆซึ่งถือเป็นปัจจัยนำไปสู่ความสุขความสำเร็จในชีวิตได้ นอกจากนั้นยังส่งผลดีต่อการให้ความช่วยเหลือรักษาดูแลผู้ป่วยผู้สูงอายุที่ใช้บริการอยู่ทั้งในด้านมาตรฐานการดูแล สุขภาพพลานามัยและสุขภาพจิตใจของผู้สูงอายุ ทำให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น รวมถึงครอบครัวของผู้สูงอายุยังมีความสุขมากขึ้นเนื่องจากมั่นใจได้ว่า ผู้ดูแลผู้สูงอายุ ทั้งที่จ้างคนมาดูแลผู้สูงอายที่บ้าน หรือเลือกใช้จากศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ เป็นบุคคลดีมีคุณภาพให้ความใส่ใจดูแลช่วยเหลือผู้สูงอายุอย่างเต็มที่และเต็มใจนั่นเอง