ไม้เท้าพยุงเดิน อีกหนึ่งตัวช่วยสำคัญที่ทำให้ชีวิตผู้ป่วยง่ายขึ้น

คุณสมบัติ ไม้เท้าพยุงเดิน ตัวช่วยสำคัญผู้สูงอายุ

ไม้เท้าพยุงเดิน (Cane) คือ อุปกรณ์สำหรับช่วยเดินชนิดหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยที่มีปัญหาในการเดิน สามารถเดินได้ง่ายขึ้น สะดวกขึ้นและทำให้มีการทรงตัวที่ดี รองรับน้ำหนักตัว สามารถเดินได้อย่างปลอดภัย

หลักการทำงานของไม้เท้าพยุงเดินคือ การทำหน้าที่รองรับน้ำหนักของร่างกาย อยู่ที่ราวๆ 25% จึงทำให้ช่วยลดอาการปวดข้อสะโพกและข้อเข่าได้ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดเข่าหรือปวดสะโพกรวมถึงผู้ป่วยที่มีปัญหาการอ่อนแรงโดยเฉพาะผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีปัญหาการอ่อนแรงครึ่งซีก แต่ในขณะเดียวกัน ก็ไม่เหมาะกับผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องกระดูกหัก เนื่องจากช่วยรองรับน้ำหนักตัวได้ไม่มากพอ ไม้เท้าพยุงเดินส่วนใหญ่มักทำจากไม้เนื้อแข็งหรืออะลูมิเนียม มีหลากหลายรูปแบบ ตามที่จะยกตัวอย่างดังต่อไปนี้

• ไม้เท้าพยุงเดิน แบบ Standard cane ลักษณะคือ ฐานเป็นแบบขาเดียว ใช้พื้นที่ในการเดินน้อย เป็นที่นิยมใช้กันมาก ที่สุด เพราะราคาไม่แพง ส่วนที่เป็นมือจับ ออกแบบมาเหมาะกับการจับพอดี ทำให้สามารถถือและนำไปไหนมาไหนด้วยได้ง่าย
• ไม้เท้าพยุงเดิน แบบ Wide base cane จะมีส่วนประกอบ ได้แก่ Tripod cane หรือไม้เท้าแบบ 3 ขา และ Quad caneหรือ ไม้เท้าแบบ 4 ขา ให้ความมั่นคงในการเดินมากกว่า Standard cane แต่ก็จำเป็นต้องใช้พื้นที่ในการเดินที่มากขึ้นเช่นกัน

ในส่วนของการถือ ไม้เท้าพยุงเดิน หากผู้ใช้ไม้เท้ามีปัญหาปวดสะโพก  หรือเป็นอัมพาตครึ่งซีก ควรจะถือไม้เท้าด้วยมือด้านตรงข้ามกับด้านที่มีปัญหา เช่น ถ้าปวดสะโพกด้านซ้าย ก็ให้ถือไม้เท้าด้วยมือขวา แต่ถ้าเป็นผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุที่มีอาการปวดเข่า ปวดข้อทั่วไป  ก็สามารถถือ “ไม้เท้าพยุงเดิน” ด้วยมือฝั่งใดก็ได้ ซึ่งโดยปกติมักจะแนะนำให้ถือฝั่งตรงข้ามเนื่องจากมีการเหวี่ยงมือและเท้าสลับกันตามการเดินแบบธรรมชาตินั่นเอง

สำหรับการเดินขึ้น-ลงบันไดด้วยไม้เท้าพยุงเดิน มือข้างหนึ่งที่อยู่ตรงข้ามกับมือที่จับไม้เท้า ต้องจับราวบันไดไว้เพื่อทรงตัว ขาข้างปกติก้าวขึ้นก่อน ตามด้วยไม้เท้าและขาข้างที่มีปัญหา ส่วนการลงบันได ให้เอาไม้เท้าลงก่อน ตามด้วยขาข้างที่มีปัญหา แล้วจึงลงด้วยขาข้างปกติ สิ่งสำคัญอีกอย่างคือ ควรเลือกไม้เท้าพยุงเดินให้เหมาะกับระดับความสูงของผู้ใช้มากที่สุด

ไม้เท้าพยุงเดินกับความเหมาะสมในการใช้งาน

นอกจากการใช้ ไม้เท้าพยุงเดิน จะนิยมใช้กันในกลุ่มผู้ป่วยแล้ว กลุ่มผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องข้อเข่า ก็มีความจำเป็นในการใช้ไม้เท้าพยุงเดินเพื่อช่วยในการเดินด้วยเช่นกัน  ดังนั้น การเลือกประเภทของไม้เท้า ให้เหมาะสมกับผู้ใช้จึงเป็นสิ่งสำคัญมาก

กรณีของผู้ป่วย แพทย์จะเป็นผู้ให้คำแนะนำว่าควรใช้ไม้เท้าแบบไหน ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับ สภาพอาการกับสภาพร่างกายของผู้ป่วยเป็นสำคัญ  เช่น ถ้าเป็นผู้ป่วยอุบัติเหตุที่อยู่ในช่วงพักฟื้นหลังถอดเฝือกและอาการดีขึ้นมาก ก็อาจจะใช้ไม้เท้าพยุงเดิน แบบ Standard cane เน้นการใช้งานเวลาเดินขึ้นลงบันได  แต่ถ้าเป็นผู้สูงอายุ ที่มักจะมีปัญหาเรื่องข้อเข่า เรื่องกระดูก การใช้ไม้เท้าพยุงเดินแบบ 3 ขา กับ 4 ขา สำหรับเดินออกกำลังกาย หรือเดินในบ้านที่มีบริเวณกว้าง ก็จะช่วยทำให้ได้รับความสะดวกในการเดินมากขึ้น เหล่านี้เป็นต้น

          สรุปแล้ว ไม้เท้าช่วยพยุงเดิน เป็นอุปกรณ์ช่วยเดินในระดับ Standard ที่เหมาะสำหรับกลุ่มผู้ป่วยและผู้สูงอายุ ที่ยังสามารถเดิน บังคับร่างกาย ช่วยเหลือตัวเองได้ในระดับหนึ่ง  ซึ่งถือเป็นอุปกรณ์ช่วยเดินที่มีราคาไม่แพง สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งการเดินบนพื้นผิวทั่วไป ถนน ตลอดจนการเดินขึ้นบันไดได้อย่างปลอดภัยด้วย